Από τη Ρίτσα Στάμου

Γιατί να φτάσεις στο γάμο από έρωτα; Ή, από μια άλλη άποψη, γιατί να φτάσεις στο γάμο, ακολουθώντας τη λογική; Γιατί ο γάμος και το πώς κάποιος τον αντιλαμβάνεται είναι ένα πολύ προσωπικό θέμα, δεν χωρά εκεί η γνώμη κανενός άλλου, παρά μόνο των δύο άμεσα εμπλεκόμενων. Και καλό είναι να παντρεύεται κανείς, μένοντας πιστός στην άποψή του και, βασικό, οι δύο απόψεις να συμπίπτουν. Θες έρωτα; Παντρέψου από έρωτα. Θες λογική; Παντρέψου έτσι, κάπως πιο προσγειωμένα. Ποια είμαι εγώ που θα σου πω τι να κάνεις; Εγώ θα σου πω για τα ζευγάρια τα γύρω μου, τα δικά μου, που σίγουρα μοιάζουν με τα τριγύρω τα δικά σου.

Κι αν με ρωτάς αν γίνονται ακόμη γάμοι από έρωτα, ναι, γίνονται αρκετοί. Αν και, τις περισσότερες φορές, ξεκινάς με τον έρωτα, αλλά μέχρι να φτάσεις στο γάμο ο έρωτας έχει περάσει. Άλλοτε έχει δώσει τη θέση του σε άλλα, εξίσου σπουδαία και σημαντικά, αγάπη, σεβασμό, εκτίμηση, άλλοτε έχει μετατραπεί απλά σε συνήθεια, «τόσο καιρό μαζί, μάθαμε χούγια, πώς οδηγεί, πώς μαγειρεύει, πού να μαθαίνεις άλλα απ’ την αρχή, παντρέψου εκεί να τελειώνεις»... Η χειρότερη εξέλιξη, αλλά υπάρχει.

Κι εδώ που τα λέμε, ποιο ζευγάρι προλαβαίνει να φτάσει στο γάμο όσο κρατάει ακόμα ο έρωτας, όσο είσαι τραλαλά χαρούμενος που υπάρχει στη ζωή σου; Γνωστός τραγουδιστής, δεν σου λέω ποιος, είπε κάποτε σε τηλεοπτική συνέντευξή του, το άκουσα η ίδια, πως πρέπει να παντρεύεται κανείς όσο ακόμη σφίγγεται το στομάχι. Συμφωνώ. Και το επεκτείνω. Όσο νιώθεις χτυποκάρδι και μόνο στη σκέψη. Όσο μετράς με αγωνία τις ώρες, όσο φοβάσαι. Ναι, φοβάσαι. Μην γίνει κάτι και χαθεί αυτό που έχετε, μην αργήσει στο ραντεβού σας, μην βρεθεί κάτι άλλο στο δρόμο του, στο δρόμο της, μην πάψει να είναι «ψηλά»...

Για μένα προσωπικά, έρωτας είναι τα δεκαπεντάχρονα με τα ποδήλατα, που φιλιούνται κι αγκαλιάζονται απελπισμένα στα σοκάκια σαν να μην υπάρχει αύριο γι’ αυτά, σαν να χωρίζουν για πάντα, αλλά μετά μαθαίνεις ότι, εντάξει, θα βρεθούν σε δύο ώρες στο φροντιστήριο. Αυτό είναι έρωτας. Αθωότητα (όση...), ανυπομονησία, λαχτάρα, απελπισία... Απελπισία για το κάθε δευτερόλεπτο που σε χωρίζει από το άλλο μισό σου. Αντέχεις να είναι είναι αυτά η αφορμή για το γάμο σου; Αντέχεις να τα συντηρήσεις; Τότε, λοιπόν, παντρέψου από έρωτα. Αλλά να ξέρεις, θα ‘χεις δουλειά. Όσοι είναι αποφασισμένοι να τον ακολουθήσουν, τον έρωτα κι όσα αυτός προστάζει, ξέρουν ότι πρόκειται για συναίσθημα χειμαρρώδες κι ανεξέλεγκτο, που, αν και φιλικό στο χρήστη, οδηγεί πυκνά σε αδιέξοδα. Αλλά χαρίζει και αδιαπραγμάτευτα μεγάλες συγκινήσεις. Σκέψου να τις ζεις κάθε μέρα στο γάμο σου!

Είναι και τα ζευγάρια που το σκέφτονται λίγο περισσότερο. Τα βάζουν κάτω, τα μετράνε τα πράγματα. Τα υπολογίζουν. Τόσα βγάζω εγώ, τόσα εσύ, τόσα θα δώσουν οι γονείς, δεξίωση σε κτήμα, καλεσμένοι εκατόν πενήντα, στεγαστικό, αυτοκίνητο παιδί σε δεκαοκτώ μήνες, για δεύτερο βλέπουμε. Όλα τακτοποιημένα. Και κάποιες φορές έρχεται μια ανατροπή, μια τόση δα ανατροπούλα και γίνονται όλα μαντάρα. Μα πώς, αφού τα είχαμε σχεδιάσει... Μουτρώνουν, κατσουφιάζουν, θυμώνουν και θυμούνται ξαφνικά ότι κάποτε ερωτεύτηκαν ο ένας τον άλλο, μα ο έρωτας πού είναι τώρα; Δεν μένει πια εδώ. Για την ακρίβεια είχε μετακομίσει πριν το γάμο.

Κάποιοι άλλοι αφήνονται λίγο περισσότερο να ακολουθήσουν το ένστικτο. Πιο αβίαστα. Σύντομη σχέση, αρραβώνας, να χαίρεται και το σόι, και γάμος γρήγορα, μην περάσει ο έρωτας, να προλάβουμε. Μα ο έρωτας θα περάσει. Από μόνος του μην περιμένεις να επιβιώσει, οι συνθήκες είναι αντίξοες γι’ αυτόν. Θέλει συντήρηση. Κι αυτό είναι σημαντικό, είναι καθοριστικό, ας το ‘χεις ακούσει χιλιάδες φορές. Αν δεν θέλεις να διαδέχεται απλά η επόμενη μέρα την προηγούμενη, πρέπει να συμμετέχεις ενεργά. Για να έχεις έναν όχι βαρετό γάμο, έχεις ανηφόρα μπροστά σου. Γιατί τι σημασία έχει αν καταφέρετε να φτάσετε στα σκαλιά της εκκλησίας ερωτευμένοι φουλ, τρελαμένοι, αν αυτό δεν κρατήσει, δεν έχει διάρκεια. Πρέπει κάθε τόσο να θυμάσαι τις πρώτες μέρες σας μαζί. Τι σε τράβηξε, τι σε μαγνήτισε, τι έκανε και σου έπαιρνε το μυαλό... Κάπως έτσι είναι η συντήρηση.

Και είναι κι εκείνα τα ζευγάρια τα συνδυαστικά, που κάνουν και την καλύτερη δουλειά κατά τη γνώμη μου. Λειτουργούν και με τους δύο τρόπους, δηλαδή. Και έρωτας και μελέτη. Και πάθος και ένταση και δυο-τρεις χωρισμοί μέχρι να φτάσουν στην εκκλησία και ομπρέλες πετάνε απ’ τα παράθυρα του αυτοκινήτου και δώρα μαζεύουν σε σακούλες σκουπιδιών και κουδούνια χτυπάνε επίμονα και κάνουν φασαρία και οργανώνονται και σπίτι χτίζουν και παντρεύονται και κάνουν, ερωτευμένοι πάντα, τρία παιδιά! Σεβασμός, απλά.

Δεν ξέρω τι σου ταιριάζει περισσότερο. Σου είπα, ο γάμος είναι πολύ υποκειμενικό ζήτημα, μη ρωτάς τους άλλους, κάνε αυτό που αισθάνεσαι, εσύ και το άλλο μισό σου. Ό,τι σας κάνει χαρούμενους και τους δυο. Τώρα αν, έτσι από περιέργεια, ρωτάς κι εμένα, ναι, εννοείται και αξίζει να παντρευτείς από έρωτα. Μόνο από έρωτα αξίζει να παντρευτείς! Με όλα τα ρίσκα, που κουβαλάει μια τέτοια κίνηση ζωής. Με όλους τους κινδύνους. Έτσι αξίζει να παντρεύεται κανείς. Με όλες τις αισθήσεις στο κόκκινο, με το γκάζι στο τέρμα, με φωνές, με τρέλες, με φιλιά, με πάθος.

Αλλά, για σένα λέγαμε. Εσύ... Θες έρωτα; Θες λογική;

Διάλεξε, πάρε και προχώρα.